Kiedy sprzedawca jest zwolniony z odpowiedzialności z tytułu rękojmi? Czy publiczne zapewnienia producenta dotyczące właściwości towaru, których sprzedawca nie znał mogą być przedmiotem roszczeń klientów?
Kupujący o wadzie wiedział
Sprzedawca jest zwolniony z odpowiedzialności z tytułu rękojmi, jeśli kupujący wiedział o wadzie w chwili zawarcia umowy. Zwolnienie to dotyczy konkretnej, istniejącej wady rzeczy. Nie ma zastosowania do innych wad ukrytych, które mogą się ujawnić w trakcie użytkowania. Nie wystarczy wykazać, że kupujący mógł (przy dołożeniu należytej staranności) lub powinien wadę zauważyć. Ciężar dowodu w tej kwestii obciąża sprzedawcę – to on musi dowieść, że kupujący o wadzie wiedział.
W przypadku sprzedaży rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku (czyli oznaczonych według cech rodzajowych, właściwych dla większej liczby przedmiotów) lub rzeczy mających powstać w przyszłości istotne znaczenie ma moment wydania rzeczy kupującemu, umożliwiający praktyczne wykrycie wady, a nie chwila zawarcia umowy.
Przykład: Jeśli przedmiotem umowy są treści cyfrowe mające powstać w przyszłości, to momentem oceny przez kupującego stanu towaru będzie chwila dostarczenia treści, a nie zawarcia umowy.
Publiczne zapewnienia producenta
Sprzedawca nie jest odpowiedzialny względem kupującego będącego konsumentem za to, że rzecz nie ma właściwości wynikających z publicznych zapewnień producenta, jego przedstawiciela lub osoby wprowadzającej rzecz do obrotu lub umieszczającej na niej swoje oznaczenia, jeśli zapewnień tych nie znał ani, oceniając rozsądnie, nie mógł znać, nie mogły mieć wpływu na decyzję kupującego o zawarciu umowy, bądź gdy ich treść została sprostowana przed zawarciem umowy sprzedaży.
Przykład: Sprzedawca może zweryfikować prawdziwość publicznych zapewnień co do właściwości rzeczy oraz sprostować oświadczenie, informując o tym kupującego przed zawarciem umowy.
Ograniczenie lub wyłączenie odpowiedzialności z rękojmi
Strony mogą rozszerzyć, ograniczyć albo wyłączyć odpowiedzialność z tytułu rękojmi. Jeśli stroną jest konsument – ograniczenie lub wyłączenie może nastąpić tylko w przypadkach wskazanych w przepisach szczególnych. Ograniczenie lub wyłączenie jest bezskuteczne, jeśli sprzedawca podstępnie zataił wadę przed kupującym. W relacjach między przedsiębiorcami strony mogą rękojmię ograniczyć i wyłączyć.
Przykład: W obrocie profesjonalnym B2B (czyli przedsiębiorca-przedsiębiorca) strony poprzez wyraźne postanowienie umowne, mogą ograniczyć zakres odpowiedzialności, a nawet całkowicie ja wyłączyć. Wówczas sprzedawca nie odpowiada za rzecz lub w ograniczonym zakresie.
Podstawa prawna:
Art. 577 i 558 k.c.
